Maker van kantoorstrip Van 9 tot 5: 'De verhouding tussen mensen fascineert mij' (2024)

Ooit fantaseerde Dirk van de Wiel tijdens vergaderingen hoe leuk het zou zijn als iemand iets absurdistisch of verstorends zou roepen. Helaas. De agendapunten werden netjes afgewerkt, Van de Wiel zelf bleef immer betamelijk. Wel zette hij de vergaderfantasieën om in een strip die hij op Facebook gooide. In Van 9 tot 5 is de hoofdrol weggelegd voor een kale bebrilde autoritaire manager die nauwelijks verhult dat zijn baan van weinig toegevoegde waarde is. Toch neemt de manager zijn ondergeschikten graag de maat over hun nutteloze bestaan en geringe prestaties.

De strips zijn herkenbaar voor veel kantoortijgers. Bijna 70.000 Facebookers klikten op Vind ik leuk. Zij krijgen dagelijks een vierluik voorgeschoteld. De strips verschijnen zes keer per week in de Vlaamse krant De Morgen en in het verleden ook in nrc.next. Van de Wiel maakt de strips in de avonduren en het weekend. Doordeweeks werkt hij als Teammanager Bestuur en managementondersteuning bij de gemeente Amsterdam.

In Van 9 tot 5 worden modieuze Engelstalige titels bespot, maar wat gaat er schuil achter zijn eigen functietitel?‘Heel simpel. Ieder stadsdeel in Amsterdam heeft een driekoppig bestuur. Die worden ondersteund door woordvoerders, secretaresses enzovoort. Dat ondersteunende team stuur ik aan in stadsdeel Noord.’ Helder. Inspiratie voor de strips vindt de ambtenaar in wat hij leest, om zich heen ziet gebeuren en ook in zijn eigen baan. Met name het vele videobellen is een inspiratie.

Complotfilmpjes

Sowieso groeit de thematiek van de strip met Van de Wiel mee. ‘Vroeger ging het vaak over twee mannen die aan de bar zaten te zuipen’, zegt de tekenaar. ‘Dat leven staat nu best ver van mij af.’ Niet vanwege de coronasluiting. Van de Wiel woont met vriendin en twee dochters van 10 en twaalf in het Amsterdamse vinexparadijs IJburg.

Dus tekent Van de Wiel tegenwoordig ook een moeder die strijdt met de schermverslaafde puberzoon. De mannen aan de toog bespreken tussen twee glazen bier de wereldproblematiek. Geliefde thema’s: Amerikaanse verkiezingen, corona en complotdenkers. ‘Ik ga heel lekker op complotfilmpjes’, bekent Van de Wiel. ‘‘Het materiaal blijft zich aandienen’ Hij geniet vooral van het werk van voormalig NRC-journalist Micha Kat. ‘Dat is de meest gestoorde. Die roept gewoon dat de regering baby’s eet.’ Voormalig talkshowhost Robert Jensen kan minder bekoren. ‘Die probeert met zijn merchandise gewoon geld te verdienen aan onvrede.’

Nu we het toch over geld hebben. Ambieert Van de Wiel geen voltijdbestaan als striptekenaar? ‘Nee.’ Volgens hem zijn er weinigen in Nederland die er van kunnen leven in Nederland. ‘Cartoons zijn tegenwoordig de sluitpost van de krant. Met een gezin is het prettig om geen financiële druk te voelen. Zonder die druk is het ook makkelijker om creatief te zijn.’ Sowieso zou hij geen afscheid willen nemen van het ambtenarenbestaan. ‘Werken met een team vind ik belangrijk. Anders zit je de hele dag alleen thuis te tekenen.’

Uitlaatklep

Zijn tekeningen zijn dienend aan de grap. ‘Visueel gebeurt er niets’. Van de Wiel werkt veel met vaste afbeeldingen waardoor hij een strip soms in een kwartier kan maken. ‘Het belangrijkst vind ik dat de tekst goed is geformuleerd, met zo min mogelijk woorden.’

Van 9 tot 5 is voor Van de Wiel een hobby die geld oplevert. Naast het gage van de krant verdient hij een grijpstuiver met de verkoop van boeken. Bovenal is de strip van therapeutische waarde. ‘Het is een uitlaatklep waarin ik de hardere cynische kant van mijzelf kwijt kan’, zegt hij. ‘De verhouding tussen mensen fascineert mij.’ Zijn de ambtelijke collega’s inmiddels bevreesd voor de tekenende kantoorchroniquer? ‘Nee, hoor. Sommigen vinden het leuk wat ik doe, anderen zal het een worst wezen. Als een collega iets grappigs zegt vraag ik netjes of ik het mag gebruiken.’